ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΜΕΣΙΤΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Βασίλειος Δ. Χριστομάνος
Δικήγορος παρ’ Αρείω Πάγω (ΑΜΔΣΘ 7305)
Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής (379/0713)

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ : Με το Ν. 4072/2012 (και τις τροποποιήσεις του Ν. 4093/2012) τίθεται το ρυθμιστικό πλαίσιο άσκησης της μεσιτικής δραστηριότητας ενώ για όσα θέματα δεν ρυθμίζονται από αυτόν εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα περί μεσιτείας. Καθοριστικός είναι βεβαίως για το ρυθμιστικό πλαίσιο του μεσιτικού επαγγέλματος και ο ρόλος της μέχρι τώρα νομολογίας των πολιτικών δικαστηρίων.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΕΣΙΤΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ : Για την άσκηση του μεσιτικού επαγγέλματος απαιτείται το ενδιαφερόμενο φυσικό πρόσωπο να είναι Έλληνας πολίτης ή πολίτης κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) ή κράτους-μέλους του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ο.Χ.). Προκειμένου περί νομικού προσώπου μία από τις παραπάνω ιδιότητες απαιτείται να έχει τουλάχιστον ένα μέλος του. Για την παροχή υπηρεσιών μεσιτείας ακινήτων από νομικό πρόσωπο απαιτείται επιπλέον να προβλέπεται η παροχή τέτοιων υπηρεσιών στον καταστατικό σκοπό του και οι προϋποθέσεις ασκήσεως του επαγγέλματος του μεσίτη ακινήτων να συντρέχουν στον πρόσωπο τουλάχιστον ενός από τα φυσικά πρόσωπα που εκπροσωπούν το νομικό πρόσωπο. Εάν επιθυμεί να ασκήσει το μεσιτικό επάγγελμα πολίτης τρίτης χώρας απαιτείται να διαθέτει άδεια διαμονής και εργασίας στην Ελλάδα ή άδεια διαμονής για ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα. Για την απόδειξη της συνδρομής της ανωτέρω προϋπόθεσης  πρέπει να προσκομίζεται ταυτότητα ή διαβατήριο εφόσον πρόκειται για Έλληνα πολίτη ή πολίτη κράτους-μέλους της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. ή εφόσον πρόκειται για πολίτη τρίτης χώρας άδεια παραμονής και εργασίας ή άδεια διαμονής για ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα.

Περαιτέρω θα πρέπει να διαθέτει απολυτήριο Λυκείου (ή ισότιμου σχολείου της αλλοδαπής), να μην έχει τεθεί σε καθεστώς δικαστικής συμπαράστασης και να μην έχει καταδικαστεί για κακούργημα ή για ένα από τα απαριθμούμενα πλημμελήματα (κλοπή, απάτη, υπεξαίρεση, υπεξαίρεση στην υπηρεσία,  πλαστογραφία ή κατάχρηση ενσήμων, απιστία, ψευδορκία, δόλια χρεοκοπία, καταδολίευση δανειστών, τοκογλυφία, έκδοση ακάλυπτης επιταγής ή κάποιο έγκλημα σχετικό με το νόμισμα). Για την απόδειξη της συνδρομής των εν λόγω προϋποθέσεων προσκομίζεται από τον αιτούντα απολυτήριο Λυκείου ή ισότιμου σχολείου της αλλοδαπής, υπεύθυνη δήλωση ότι δεν έχει καταδικαστεί για τα ανωτέρω αναφερθέντα αδικήματα και πιστοποιητικό ότι δεν έχει τεθεί σε καθεστώς δικαστικής συμπαράστασης.

Απαγορεύεται η άσκηση του μεσιτικού επαγγέλματος σε όσους μεσίτες έχει επιβληθεί η πειθαρχική ποινή της οριστικής στέρησης του δικαιώματος άσκησης του επαγγέλματος ή της προσωρινής παύσης ή της παρεπόμενης ποινής της απαγόρευσης άσκησης του επαγγέλματος αυτού για όσο καιρό αυτές διαρκούν.

Ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση στο αρμόδιο επιμελητήριο προσκομίζοντας και τα αντίστοιχα πιστοποιητικά και έγγραφα και κατόπιν ελέγχου εγγράφεται στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.). Οι ανωτέρω αναφερθείσες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται σε μόνιμη βάση, ελέγχονται από το αρμόδιο επιμελητήριο και εάν εκλείψει μία από αυτές μετά την εγγραφή του ενδιαφερομένου τότε αυτός  διαγράφεται. Μεσίτες αναγνωρισμένοι από κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. που είναι εγκατεστημένοι εκεί και οι οποίοι εκτελούν στο πλαίσιο της διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών περιστασιακά μεσιτικές πράξεις στην Ελλάδα δεν έχουν υποχρέωση εγγραφής στο ΓΕ.ΜΗ. εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του κράτους προέλευσης για την άσκηση μεσιτικών πράξεων.

Με τον Ν. 4072/2012 θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά το ιδιώνυμο αδίκημα της  παράνομης μεσιτείας. Σαφής ratio του νομοθέτη ήταν να πατάξει το φαινόμενο της «παραμεσιτείας». Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 202 Ν. 4072/2012 «Όποιος ενεργεί μεσιτικές πράξεις ή εμφανίζει τον εαυτό του ως μεσίτη αστικών συμβάσεων, χωρίς να πληροί τις προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 198ν και χωρίς να έχει εγγραφεί στο Γ.Ε.ΜΗ., τιμωρείται με ποινή φυλάκισης από έξι (6) μήνες μέχρι 2 έτη ή με χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5.000) μέχρι τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ ή και με τις δύο ποινές». Όταν επιπρόσθετα επέρχεται και βλάβη στην περιουσία άλλου τότε στοιχειοθετείται και το αδίκημα της απάτης κατ’ άρθρον 386 ΠΚ.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Το ανωτέρω κείμενο απευθύνεται κυρίως σε πολίτες και όχι μόνο σε νομικούς. Για το λόγο αυτό και για την ουσιαστικότερη κατανόησή του οι πληροφορίες που αναρτώνται είναι γενικές και απλουστευμένες καθώς στοχεύουν στην ενημέρωση των μη νομικών και όχι στη συνεισφορά σε επιστημονικό επίπεδο.